ต้นฉบับของ ‘ เจ้าหญิง นิทรา ’ เรื่องจริงสุดโหดร้าย ที่ไม่มีใครรู้

ในปี 2019 เจ้าหญิง นิทรา เวอร์ชั่นดิสนีย์เพิ่งฉลองครบรอบ 60 ปีไปหมาดๆ เจ้าหญิงออโรร่าอาจตกใจกับชื่อของเธอ เจ้าชายฟิลลิปและนางฟ้ามาเลฟิเซนต์ผู้ชั่วร้าย ยังคงอยู่ในความทรงจำผ่านสื่อสมัยใหม่

นิทาน กริม ม์ เจ้า หญิง นิทรา เจ้าหญิงนิทราเวอร์ชั่นดิสนีย์เป็นภาคต่อของซินเดอเรลล่า แต่เขากลับเว้นระยะห่าง 9 ปีกับซินเดอเรลล่าและเจ้าหญิงนิทราซึ่งออกอากาศในปี 2493 มันถูกทิ้งในปี 1959 ทันเวลาที่จะเปิดตัว

เหตุผลที่เจ้าหญิงนิทราใช้เวลาในการผลิตนานมาก ประการแรก เนื่องจากดิสนีย์ใช้เงินและเวลาในการสร้างสวนสนุกดิสนีย์แลนด์ (เปิดในปี 2498) และประการที่สอง เนื่องจากตำนานของเจ้าหญิงนิทรา เนื้อหาไม่เป็นมิตรกับเด็กมากนัก ดังนั้นเนื้อหาควรมีการเปลี่ยนแปลงหลายครั้งตามสภาพสังคมปัจจุบัน

 

เจ้าหญิง นิทรา กับพัฒนาการความสัมพันธ์ระหว่างชายหญิง

 

ตำนาน เจ้าหญิง นิทรา เป็นนิทานเก่าแก่ของยุโรปที่สามารถย้อนไปถึงช่วงปี 1300 บอกเล่าเรื่องราวของคู่รักชายหญิง Troilus และ Zellandine โครงเรื่องเดียวกันนี้ตีพิมพ์ในฝรั่งเศสราวปี 1528 ในชุดนิทานชื่อ Perceforest นักวิชาการบางคนถือว่า Troilus และ Zellandine เป็นเจ้าหญิงนิทรารุ่นแรกสุด ในขณะที่ Perceforest ถือเป็นฉบับพิมพ์เผยแพร่ครั้งแรก

อย่างไรก็ตามเนื้อเรื่องเกี่ยวกับเจ้าหญิงที่ถูกสาปให้หลับใหล ที่มีชื่อเสียงที่สุดได้รับการนำกลับมาใช้ใหม่ในอีก 100 ปีต่อมาโดย Giambattista Basile กวีชาวอิตาลี เรียกว่า “พระอาทิตย์ พระจันทร์ และธาเลีย” ในเวอร์ชันนี้เจ้าหญิงนิทรามีชื่อว่าทาเลีย พ่อของเธอได้รับคำทำนายจากปราชญ์ว่าลูกสาวคนเดียวของเขาจะต้องทนทุกข์ทรมานจากการสูญเสียอวัยวะ ดังนั้นเขาจึงห้ามไม่ให้ใช้ผ้าประเภทต่างๆ เข้าสู่อาณาจักรของเขา เมื่อโตขึ้น ธาเลียบังเอิญเห็นหญิงชรากำลังปั่นเสื้อผ้า เธอรู้สึกสงสัยและสัมผัสมัน ทำให้ผ้าชิ้นหนึ่งเข้าไปอยู่ใต้เล็บของเธอ เจ้าชายหลับไปนาน กษัตริย์เสียใจมากที่เขาฝากลูกสาวของเขาไว้ที่คฤหาสน์ชานเมืองของเขา และไม่เคยกลับไปที่นั่นอีกเลย

เมื่อ เจ้าหญิงออโรร่า มาถึงศาล ราชินีสั่งให้คนของเธอเผาลานพระราชวัง และสั่งให้ทหารโยนเจ้าหญิงออโรร่าเข้าไปในกองไฟ แต่เจ้าหญิงออโรร่าขอให้ถอดเสื้อผ้าออกก่อนแล้วจึงเข้าไปในกองไฟ ขณะที่เธอถอดเสื้อผ้านั้นออก เธอร้องไห้อย่างขมขื่นจนกษัตริย์ได้ยิน เมื่อเธอมาพบ ราชินีจึงบอกให้เจ้าหญิงออโรราเผาศพและกินเด็ก เรื่องนี้ทำให้กษัตริย์โกรธมากจนสั่งให้เผาพระราชินีและแม่ครัวแทน แต่เชฟก็ชี้แจงว่ายังเก็บเด็กๆ ดังนั้นราชินีจึงถูกฝังไว้เพียงลำพัง และในที่สุดพระราชาก็ได้แต่งงานกับเจ้าหญิงออโรร่า

 

 

เจ้าหญิงนิทราในเวอร์ชั่นที่เราพอจะคุ้นตา ถูกเขียนขึ้นโดย ชาร์ล แปโร นักเขียนชาวฝรั่งเศสผู้วางรากฐานวรรณกรรมในยุคใหม่และวรรณกรรมประเภทเทพนิยาย งานของเขาตีพิมพ์ในปี 1697 มีจุดแตกต่างคือที่มาของคำสาปเกิดจากนางฟ้าผู้ไม่ได้รับเชิญให้เข้าร่วมพิธีศีลจุ่มของเจ้าหญิง ชาร์ล แปโรเขียนงานของเขาเพื่อเผยแพร่ในหมู่ชนชั้นสูงของฝรั่งเศส ดังนั้นจึงเพิ่มเติมรายละเอียดที่เกี่ยวข้องกับคริสต์ศาสนาเข้าไป ในเวอร์ชั่นนี้เจ้าหญิงตกอยู่ในภาวะนิทราเพราะเข็มปั่นด้าย โดยนางฟ้าองค์สุดท้ายได้บรรเทาคำสาป กล่าวว่าพระนางจะไม่ตาย แต่จะหลับไปเวลาหนึ่งร้อยปีและจะตื่นเพราะลูกชายของกษัตริย์

ทันทีที่เจ้าหญิงเข้าสู่ภาวะหลับใหล ทั้งราชสำนัก (นอกจากกษัตริย์กับราชินี) นิทาน กริม ม์ เจ้า หญิง นิทรา  ได้เข้าสู่ห่วงนิทราอันยาวนานเพื่อติดตามเจ้าหญิง เวลาผ่านไปหนึ่งร้อยปี เจ้าชายจากอีกราชวงศ์เดินทางมาพบเจ้าหญิงนิทรา พระองค์ตกหลุมรักหญิงสาวและได้คุกเข่าลงข้างร่างอันงดงามของฝ่ายหญิง เจ้าหญิงนิทราตื่นขึ้นจากการหลับใหลอันยาวนานด้วยการกระทำที่แสดงถึงการให้เกียรติของฝ่ายชาย เมื่อเธอตื่นขึ้น ทั่วทั้งราชสำนักก็กลับมามีชีวิตอีกครั้ง ทั้งสองสมรสและมีบุตรด้วยกันสองคน ลูกชายชื่อทิวา (Day) ส่วนลูกสาวชื่อรุ่งอรุณ (Aurora)

ต้นฉบับของ ‘เจ้าหญิงนิทรา’ เรื่องจริงสุดโหดร้าย

 

ต้นฉบับเจ้าหญิงนิทรา เกิดครั้งแรกๆในยุโรปยุคเก่าและยุคกลาง สะท้อนว่าโลกนี้ก็ไม่ได้โรยด้วยกลีบกุหลาบ เรื่องราวมันมาจากชีวิตของคนในสมัยนั้น เป็นยุกค์ดิบเถือนเลยก็ว่าได้

• ไม่มีเจ้าชาย
• เจ้าชายไม่ได้เป็นผู้ถอนคำสาปให้เจ้าหญิง แต่เป็น ลูกของเจ้าหญิง
• เจ้าชายไม่ได้จุมพิตเจ้าหญิงเพื่อถอนคำสาป แต่ พระราชาเป็นผู้ข่มขืนเจ้าหญิงจนตั้งครรภ์ เมื่อเจ้าหญิงคลอดลูกออกมา (เป็นฝาแฝด) ทั้งๆที่ยังหลับอยู่ ด้วยความหิวเด็ก น้อยคลานไปดูดนิ้วมือที่ถูกเข็มทิ่มจนเข็มหลุดออกมา ทำให้เจ้าหญิงตื่นขึ้นจากนิทรา

นิทานในเวอร์ชั่นของ Giambattista Basile  ตีพิมพ์ในราวปี 1636 คงพล็อตเรื่องจากต้นฉบับซึ่งมีการข่มขืนฝ่ายหญิง ตลอดจนการกินเนื้อลูกตัวเองซึ่งเป็นเอกลักษณ์จากนิทานปรัมปราตั้งแต่ยุคกรีกโรมัน ยกตัวอย่างเช่นเทพโครนอสระแวงว่าจะถูกลูกแย่งชิงอำนาจจึงได้กลืนลูกลงท้องตั้งแต่แรกเกิด ส่วนการข่มขืนสตรีที่หมายปองก็เป็นสิ่งที่เทพเจ้าแห่งเทือกเขาโอลิมปัสกระทำกันอยู่จนเป็นเรื่องคุ้นเคย สตรีที่ถูกล่วงละเมิดไม่อาจทำอะไรได้ นอกจากยอมรับและต้องเผชิญกับบาปที่ตามมาไม่ต่างจากการที่เทพีเฮร่าตามหึงหวงอนุภรรยาของเทพซูส โดยเหตุที่นิยายในเวอร์ชั่นเก่ามีโครงเรื่องโหดร้าย เนื่องจากไม่ได้ถูกเขียนขึ้นเพื่อเล่าให้เด็กฟัง แต่เป็นความบันเทิงสำหรับผู้ใหญ่ การนำนิทานมาปรับเปลี่ยนเพื่อผู้ฟังที่มีอายุน้อย เพิ่งถูกริเริ่มในช่วงปลายศตวรรษที่ 17 เท่านั้น

ในเวอร์ชั่นของ Brothers Grimm  ตีพิมพ์ในปี 1812 เรื่องราวในนิทานคล้ายคลึงกับงานของชาร์ล แปโร เป็นส่วนใหญ่ ต่างกันที่เจ้าหญิงในเรื่องนี้ถูกเรียกว่าไบรเออร์ โรส และเจ้าชายต้องฝ่าทุ่งหนามกุหลาบที่รายล้อมปราสาทของเจ้าหญิงเพื่อพิสูจน์ความรัก การปลุกเจ้าหญิงในเวอร์ชั่นของพี่น้องกริมม์ เปลี่ยนจากการคุกเข่าเป็นการมอบจุมพิตแห่งรักแท้ นิทาน กริม ม์ เจ้า หญิง นิทรา

นิทานทั้งสามฉบับเขียนขึ้นในเวลาต่างกันโดยมีเฉดสีสัญลักษณ์ต่างกัน สื่อถึงคุณค่าทางสังคมที่เหมาะสมกับแต่ละยุคสมัย พจนานุกรมสัญลักษณ์ของ Jean Chevalier อธิบายสัญลักษณ์ของเจ้าชายและเจ้าหญิงว่าเป็นตัวแทนของความสัมพันธ์ในอุดมคติระหว่างชายและหญิง นอกจากนี้ยังมีสมมติฐานที่ว่าผ้าและเข็มหมุนอาจหมายถึงสัญลักษณ์แทนเพศชาย ผ้าตัดนิ้ว หรือเข็ม นี่คือการกระทำที่ก่อให้เกิดเลือด อาจเป็นตัวแทนของการสูญเสียความบริสุทธิ์ของผู้หญิง ทันทีที่ผู้หญิงถึงวัยที่สามารถแต่งงานได้ เธอก็สูญเสียความเป็นตัวเอง เหมือนเจ้าหญิงนิทรา (ราชาและราชินีหมายถึงพ่อแม่ที่ไม่ต้องการเสียลูกไป ดังนั้นจึงพยายามปกป้องลูกสาวจากการแต่งงาน)

มีหลายวิธีในการปลุกหญิงสาวขึ้นอยู่กับค่าที่ซ่อนอยู่ในเทพนิยาย ในเวอร์ชันดั้งเดิมของนิทาน ผู้หญิงตั้งแต่ Troil และ Zelandin จนถึง Sun, Moon และ Thalia ตื่นขึ้นจากความฝัน ไม่ใช่จากความรักจากผู้ชาย แต่ด้วยสัญชาตญาณความเป็นแม่ (เมื่อทารกดูดของจากมือ) แต่แนวคิดนี้เปลี่ยนไปในฉบับของ Charles Perreau ซึ่งการตื่นขึ้นของเจ้าหญิงนิทราเกิดจากการแสดงความเคารพ (ชายคนนั้นคุกเข่า). มีอุดมคติในการเคารพซึ่งกันและกันแม้ว่าจะไม่สุภาพก็ตาม

ในเวอร์ชั่นของ Brothers Grimm แนวคิดของการที่สามีภรรยาสร้างครอบครัวเป็น “คู่สมรส” (การแต่งงานแบบคู่ครอง) กลายเป็นที่นิยม การตื่นขึ้นของเจ้าหญิงจึงมาจากจุมพิตของรักแท้

ดร. Grace Hogstad ผู้เชี่ยวชาญด้าน Mythological Studies กล่าวถึงการตื่นขึ้นของหญิงสาวในทั้งสามเวอร์ชัน แสดงถึงการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม เพราะเมื่อหญิงสาวตื่นจากความฝัน บ้านนั้นก็กลับมามีชีวิตอีกครั้งและกลายเป็นบ้านจริงๆ (เมื่อเจ้าหญิงนิทราตื่นขึ้น ทั้งราชสำนักก็ฟื้นคืนชีพ)

 

ดิสนีย์กับการปลุกเจ้าหญิงนิทราให้กลายมาเป็นวัฒนธรรมร่วมสมัย

 

การตัดสินใจนำ เจ้าหญิง นิทรา กลับมามีชีวิตอีกครั้งในเวอร์ชั่นดิสนีย์นั้นอ้างอิงถึงเทพนิยายสองเวอร์ชั่นล่าสุด เวอร์ชั่น Charles the Parrot และ Brothers Grimm ดิสนีย์เลือกปลุกเจ้าหญิงนิทราด้วยจุมพิตรักแท้ แต่เพื่อให้เรื่องราวเข้าใจโลกสมัยใหม่มากขึ้น จึงเพิ่มฉาก เจ้าชายพบเจ้าหญิงในป่า เพื่อให้ทั้งสองได้มีโอกาสรู้จักกันก่อนจะนำไปสู่เหตุการณ์จูบครั้งสุดท้าย

ดิสนีย์ยังปรับเปลี่ยนกิจวัตรก่อนนอนของเจ้าหญิงอีกด้วย จากจุดเริ่มต้นเขาควรจะหลับไปเป็นเวลาร้อยปีเหลืออยู่เพียงชั่วโมงหรือวันเท่านั้น เพราะเจ้าหญิงเดินผ่านหนาม เอาชนะนางฟ้ามาเลฟิเซนต์ผู้ชั่วร้ายและช่วยเจ้าหญิงจากคำสาป

เจ้าหญิงนิทราเวอร์ชั่นดิสนีย์เรียกว่าออโรร่า เจ้าหญิงนิทราในเวอร์ชั่นลูกสาวของชาร์ลส์ แปร์โรลต์ และรูปลักษณ์ของออโรราหมายถึงออเดรย์ เฮปเบิร์น หนึ่งในนักแสดงหญิงที่ยิ่งใหญ่ที่สุดตลอดกาลของโลก ออเดรย์มีชื่อเสียงมากในเวลานั้น ได้รับฉายาว่า ‘เจ้าหญิงแห่งยุคทองของฮอลลีวูด’ โดยการนำออเดรย์เข้ามา บันทึกเสียงอย่างเป็นทางการโดยรอน ดิออส นักสร้างแอนิเมเตอร์ของดิสนีย์ เจ้าหญิงนิทรากล่าวว่า “เธอดูเหมือนออเดรย์ เฮปเบิร์นมาก เพียงแต่นุ่มนวลกว่า มีการเคลื่อนไหวคล้ายกับเจ้าหญิงดิสนีย์

สิ่งที่น่าสนใจอีกอย่างคือเจ้าหญิงนิทราเป็นอนิเมชั่นเรื่องแรกของดิสนีย์ที่มีชื่อตัวละครเอกเป็นชาย ใน Snow White ตัวละครหลักถูกเรียกว่าเจ้าหญิงใน Cinderella เด็กหญิงสวมรองเท้าแก้วได้รับการกล่าวขานว่าเป็นเจ้าชายที่ตามหา Prince Charming แต่ดิสนีย์ตั้งใจจะสร้างการ์ตูนเรื่องต่อไป มีการกล่าวกันว่าทีมออกแบบตัวละครกำลังมองหาโมเดลเจ้าหญิงอเมริกันที่เป็นที่รู้จักมากที่สุด ส่งผลให้เจ้าชายฟิลิป ดยุกแห่งเอดินเบอระ พระสวามีในสมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 ผู้ล่วงลับ นิทาน กริม ม์ เจ้า หญิง นิทรา

แต่ความคิดนี้เป็นตำนานมากกว่าข้อเท็จจริง เนื่องจากทีมงานของดิสนีย์ไม่เคยออกมายอมรับเลย ศาสตราจารย์ Sarah Dunnigan แห่งมหาวิทยาลัยเอดินบะระกล่าวว่านักวิจัยมีสมมติฐานที่แตกต่างกันในหัวข้อนี้ เจ้าของผลงานการศึกษานิทานและวัฒนธรรม กล่าว เขาเชื่อในทฤษฎีนี้ เพราะเจ้าหญิงนิทราออกฉายในปี 1950 ซึ่งเป็นช่วงที่เจ้าชายฟิลิปได้รับความนิยมอย่างมากจากชาวอเมริกัน ควีนเอลิซาเบธขึ้นครองบัลลังก์ได้เพียง 6 ปีเท่านั้น และภาพของราชินีรูปงามและเจ้าชายรูปหล่อกำลังเป็นข่าวพาดหัวในสังคมอเมริกัน

แม้ว่าประเด็นนี้ยังไม่ได้รับการยืนยันอย่างเป็นทางการ อย่างไรก็ตาม แฟน ๆ ของดิสนีย์หลายคนเชื่อว่าทฤษฎีชื่อเจ้าชายนั้นมีเหตุผล แม้ว่าดิสนีย์ตั้งใจใช้ชื่อจริงของเจ้าชาย เขาต้องใช้ชื่อของเขาเพราะตัวละครอื่น ๆ ของตัวละครได้รับการออกแบบเหมือนเจ้าหญิงในเทพนิยายในอุดมคติ แทนที่จะจำลองเจ้าชายฟิลิปตัวจริงซึ่งได้ชื่อว่าเป็นคนปากจัด ตรงไปตรงมา มีอารมณ์ขันร้ายกาจจนหลายคนเกรงกลัว

 

บทความแนะนำ

• เจ้าหญิง ซินเดอเรลล่า พล็อตเรื่องอายุพันปีที่ยังขายดีไม่มีเบื่อ
• นิทาน สโนว์ไวท์ หากมีจริง ผู้หญิงคนนี้มีตัวตนในส่วนไหนของประวัติศาสตร์